Kolejna nowinka w naszym szerokim podejściu do treningu i rozwoju zawodników. Tym razem skupiliśmy się na aspekcie badania funcjonalności ruchowej wychowanków i zapobieganiu kontuzjom. W tym celu w zeszłym tygodniu przeprowadziliśmy pilotażowo na grupie Trampkarzy badanie FMS (ang. Functional Movement System). Jego zadaniem, w największym skrócie, jest sprawdzenie funkcjonalności układu mięśniowego i stawowego, wykrycie dysfunkcji ruchu i przykurczów. Takie badanie, wykonywane co kilka miesięcy ma pokazać nam także skuteczność wprowadzonego przez nas treningu funkcjonalnego. Badaniem grupy zajmuje się więc specjalistka w tym zakresie - nasza Pani instruktor Anna Ciuła. 

Docelowo chcielibyśmy podobnym badaniem objąć wszystkie nasze grupy, które osiągną wiek Trampkarza lub Młodzika.

Zdjęcia z badania możecie zobaczyć w naszej GALERII.

A tutaj nieco szerzej o metodzie FMS:

FMS jest testem badającym funkcjonalność pacjenta. Stworzony i nazwany (FMS ang. Functional Movement System) został przez amerykańskiego fizjoterapeutę Graya Cooka.

Założenia testu (Cook 2003):
- Ocena jakości ruchu.
- Efektywność pod względem wykorzystania czasu i przestrzeni.
- Minimalny nakład sprzętu.
- Możliwość wykorzystania danych do porównywania w interaktywnej bazie danych.

Jest to filtr do wychwytywania informacji o globalnym wzorcu ruchowym. Dzięki informacjom jakie dostarcza terapeucie, daje szerokie możliwości określania źródła problemu oraz sposoby ich kompensacji. Test składa się z kilku zadań ruchowych, które pozwalają ocenić u badanego ruchomość stawów, koordynację mięśniowo-nerwową, stabilność lokalną i globalną (funkcjonalną), jakość wykonania prawidłowych wzorców ruchowych oraz odnaleźć słabe ogniwa łańcucha kinematycznego.



FMS poprzez zastosowanie odpowiednich wzorców ruchowych łatwo identyfikuje ograniczenia funkcjonalne i asymetrię ruchu. Dzięki takiemu narzędziu w łatwy sposób możemy wprowadzić do treningu ćwiczenia, które będą odbudowywały zaburzone funkcje.

FMS skład się z 7 testów:
- Pełny przysiad.
- Przeniesienie nogi nad poprzeczką.
- Przysiad w wykroku.
- Ocena ruchomości obręczy barkowej.
- Aktywne uniesienie wyprostowanej nogi.
- Wyprost kończyn górnych z leżenia przodem (tzw. pompka).
- Test stabilności rotacyjnej tułowia.

Wszystkie zadania ruchowe podlegają ocenie w skali 0 do 3 gdzie:
3 – to prawidłowe wykonanie wzorca ruchowego.
2 - wykonanie wzorca ruchowego z elementem kompensacji.
1 - niezdolny do wykonania wzorca ruchowego.
0 - ból podczas ruchu.
Każdą próbę wykonujemy dwukrotnie, oceniamy lepsze wykonanie, przy próbach asymetrycznych oceniamy słabszą część ciała (Cook 2003).


Poszczególne próby testu FMS; zgodnie z przyjętą metodyką (Cook 2003) mają następujący przebieg:

1. Głęboki przysiad- Deep Squat służy do oceny stawów biodrowych, barkowych, kolan, kręgosłupa i stawów skokowych.
Pozycja wyjściowa: stopy ustawione równolegle na szerokość bioder, sylwetka wyprostowana, poprzeczka trzymana na wyciągniętych ramionach rozstawionych na szerokość barków.
Ocena 3: prosty tułów, biodra poniżej poziomu uda, kolana i tyczka nad stopami, stopy równolegle na szerokość bioder, pięty przylegają do podłogi
Ocena 2: prosty tułów, biodra poniżej poziomu uda, kolana i tyczka nad stopami, pięty przylegają do deski
(pięty na desce).
Ocena 1: zgięcie odc. lędźwiowego, biodra powyżej poziomu uda, kolana poza linią stóp.

2. Test przeniesienie nogi nad płotkiem- Hurdle służy do oceny stabilizacji bocznej miednicy, tułowia i bioder.
Pozycja wyjściowa: Ćwiczący stoi na wprost płotka, stopy ustawione równolegle na szerokość bioder, czubki butów dotykają do dolnej poprzeczki płotka, sylwetka wyprostowana, drążek leży na barkach i jest podtrzymywany rękami. Wysokość płotka równa się odległości podłogi do guzowatości piszczeli.

Ocena 3: biodra, kolana, stopy w osi min. ruch lędźwi, tyczka i płotek w linii, ruch płynny
Ocena 2: zaburzenia osiowości, duży ruch lędźwi, tyczka i płotek nie są równolegle
Ocena 1: kontakt stopy z płotkiem, utrata równowagi


3. Test przysiad w wykroku- In-Line Lunge służy do oceny stawu skokowego i stabilności kolana.
Pozycja wyjściowa: Stopy ustawione w linii, odległość pięty nogi wykrocznej od czubka buta nogi zakrocznej, równa jest odległości podłogi od guzowatości piszczeli. Sylwetka wyprostowana, drążek trzymany oburącz u góry na wysokości lordozy szyjnej na dole na wysokości lordozy lędźwiowej. Jeśli nogą wykroczną jest noga prawa, to drążek u góry trzyma ręka lewa.
Ocena 3: tułów nieruchomo, stopy w linii, kolano dotyka ziemi za piętą
Ocena 2: ruch tułowia, stopy nie osiowo, kolano nie dotyka ziemi
Ocena 1: utrata równowagi

4. Test oceny mobilności ( badanie zakresu ruchu) obręczy barkowej- Shoulder Mobility
+ Test prowokacyjny bolesności barku – dotknięcie łokciem do czoła, przy ręce ustabilizowanej na przeciwnym barku- ( w przypadku wystąpienia bólu w obrębie barku podczas wykonania testu prowokacyjnego, badany nie otrzymuje punktów).
Pozycja wyjściowa: Sylwetka wyprostowana, ramiona wyprostowane wzdłuż ciała.
Ocena 3: odległość między pięściami wynosi długość dłoni.
Ocena 2: odległość między pięściami wynosi półtorej długość dłoni.
Ocena 1: odległość między pięściami większa niż półtorej długość dłoni.

5. Test aktywnego uniesienie wyprostowanej nogi z leżenia tyłem - ASLR jako ocena długości i napięcia grupy kulszowo-goleniowej i aktywnej pracy mięśni kończyny dolnej + test prowokacyjny – siad na piętach – w przypadku wystąpienia bólu w odcinku lędźwiowym podczas siadu pośladkami na piętach, pacjent nie otrzymuje punktów.
Pozycja wyjściowa: Leżenie tyłem, nogi wyprostowane w kolanach, przylegają do podłogi, palce ustawione na siebie, ręce leżą wzdłuż tułowia.
Ocena 3: kostka znajduję się pomiędzy biodrem, a połową uda.
Ocena 2: kostka znajduję się pomiędzy połową uda, a środkiem rzepki.
Ocena 1: kostka znajduję się poniżej środka rzepki.


6. Test ugięcie ramion w podporze - Trunk Stability Push Up jako ocena stabilizacji tułowia + test prowokacyjny – przeprost w odcinku lędźwiowym.
Pozycja wyjściowa: Leżenie przodem, ręce z szeroko rozstawionymi palcami, ustawione tak, że kciuki są na wysokości oczodołów, łokcie aktywnie uniesione nad podłożem, stopy na szerokość bioder, czubki butów dotykają do podłogi, pięty w górze.
Modyfikacja testu dla kobiet na 3 pkt i dla mężczyzn na 2 pkt : pozycja wyjściowa jak wyżej, ręce na wysokości podbródka.
Modyfikacja testu dla kobiet na 2 pkt: pozycja wyjściowa jak wyżej, stopy skrzyżowane nad podłogą, ugięte kolana dotykają do ziemi
Ocena 3: mężczyzna 1 powt. kciuki powyżej głowy, kobieta 1 powt. kciuki w linii policzków, stopy palcami oparte o podłogę, ręce na szerokość barków, płynny ruch całego tułowia i kończyn
Ocena 2: mężczyzna 1 powt. kciuki w linii policzków, kobieta1 powt. kciuki w linii obojczyków.
Ocena 1: mężczyzna 1 powt. kciuki w linii obojczyków, kobieta nie jest wstanie wykonać pompki.

7. Test stabilności rotacyjnej tułowia- Rotational Stability, który sprawdza stabilizacje rotacyjną tułowia i asymetrie.
Pozycja wyjściowa: Klęk podparty, ręce na szerokość barków, ustawione pod barkami, kolana na szerokość bioder, ustawione pod biodrami. Sylwetka skorygowana.
Ocena 3: wykonano 1 powt. jednostronne, prosty tułów, kolano i łokieć dotykają się nad deską.
Ocena 2: wykonano 1 powt. skośne, prosty tułów, kolano i łokieć dotykają się nad deską.
Ocena 1: nie jest w stanie wykonać 1 powtórzenia skośnego.


Wyniki badań, opracowane przez Cook’ a (Cook 2003) i Voight’ a (Voigkt 2007) dają nam 3-przedziałową skalę do oceny pacjentów:
Od 18-21 punktów pacjent zdrowy, ciało porusza się w prawidłowym wzorcu ruchowym, ryzyko urazu przeciążeniowego jest minimalne
14-18 punktów - występują asymetrie i kompensacje, wzorce ruchowe są zaburzone, ryzyko urazu przeciążeniowego 25%-35%
Wynik poniżej 14 punktów - prawdopodobieństwo odniesienia kontuzji wzrasta do ponad 50% (Voight 2007).